Column: “Help, mijn e-mail wordt gegijzeld!”

De afgelopen weken speelden zich dramatische taferelen af in talloze Nederlandse huishoudens. Gekieteld door verhalen tijdens familiefeestjes en de goedkope-ADSL- en kabeljubel van providers nam een aantal stugge inbelinternetters na maanden wikken en wegen eindelijk toch de beslissing: we nemen breedbandinternet.

De knoop was dus doorgehakt. Een aansluiting op ADSL- of kabelinternet zou een nieuwe wereld openen. De hele dag on line, oneindig chatten via MSN Messenger, onbeperkt films en muziek downloaden en avonden lang surfen. Het leek niet op te kunnen totdat de betreffende personen zich gingen oriënteren op het best passende abonnement.

Breedbandabonnenten zijn niet duur meer. Maar de kans is groot dat, door alle aanbiedingen, niet de eigen provider de goedkoopste is. Helpdesks ontvangen angstige telefoontjes. "Nu wil ik ADSL gaan nemen bij u, lekker goedkoop. Maar betekent dat dat ik mijn e-mailadres bij mijn huidige provider op moet geven?" "Ja." Het e-mailadres drukt de willige overstapppers als een mes op de keel. "Moet ik een goedkoop abonnement nemen en onze e-mailadressen opgeven of moet ik voor meer geld toch bij mijn eigen provider blijven zitten?"

De telecommarkt blijkt niet zo liberaal te zijn als toezichthouder de Opta zou willen. Providers hebben onbewust een manier gevonden om hun abonnees in gijzeling te nemen en houden: het e-mailadres. De breedbandjubel van de radio- en tv-reclames ebt weg en echoët dreigend "je geld of je digitale sociale leven!" Immers, overal sta je in adressen- en telefoonboekjes met dat ene oude, vertrouwde e-mailadres. Van e-mailadres veranderen is op internet ongeveer hetzelfde als zelfmoord plegen.

De afkoopsom van deze e-mailgijzeling is hoog. Een optie is gewoon van provider te wisselen en cold turkey te gaan. Familie, vrienden en bekenden komen na initiële verwoede mailpogingen uiteindelijk toch wel achter het nieuwe adres. Een andere mogelijkheid is tijdelijk twee internetabonnementen aanhouden. Duur, maar niet irreëel.

E-mailportabiliteit bestaat niet (Planet Internet twijfelt nog, kan het nou wel of niet?). Hoewel technisch eenvoudig te realiseren, kan een overstappende internetklant zijn oude e-mailadres niet meenemen naar zijn nieuwe provider. Dat is vreemd, vergeleken met de offlinewereld. Immers, mobiele bellers kunnen probleemloos overstappen van het ene naar het andere telefoonbedrijf zonder hun nummer te verliezen. Ook huishoudens die binnen het gebied in en om hun gemeente verhuizen kunnen hun vaste telefoonnummer van het ene adres naar het andere meenemen. En zelfs voor bankrekeningen bestaat er een overstapservice. Hoeveel anders is een e-mailadres dan een telefoonnummer?

Technisch en financieel hoort het mogelijk te zijn nummerbehoud voor e-mailadressen te realiseren. Providers kunnen onderling zogeheten peeringovereenkomsten sluiten. Daarbij spreken ze met elkaar af dat ze gelijke hoeveelheden dataverkeer over en weer niet in rekening zullen brengen. Internet hangt, voor webverkeer, samen van dit soort afspreken. Simpel te realiseren, maar willen providers het e-mailverkeer en alle bijbehorende spam van niet-klanten afhandelen en wat zeggen de merkrechtbeschermers van de providers?

Een verhuisservice zoals die van TPG Post is hard nodig willen de providers hun e-mailklanten behouden. Het is voor providers een kleine moeite om een verhuisberichtenservice in te richten. Sterker nog, dit is vaak een standaarddienst die e-mailforwarding heet. Echter, het is niet gebruikelijk om vertrekkende klanten nog een goede dienst te bewijzen. Niet betalen? Wegwezen dan! Providers kunnen probleemloos, eventueel tegen een kleine vergoeding, alle e-mails van recent vertrokken klanten gedurende een periode van - zeg - enkele maanden doorsturen naar het nieuwe adres. Ook kunnen ze de áfzenders een verhuisbericht sturen van de vertrokken klant, zodat zij hun adresboeken aan kunnen passen.

Tot de tijd dat digitale verhuisdiensten van de grond komen, blijft het behelpen. De beste oplossing nu is een e-mailadres te nemen bij een partij die geen internettoegang verkoopt. Zodoende raak je nooit je e-mailadres kwijt als je van provider wisselt. Bedrijven als bijvoorbeeld Ilse, MSN en Yahoo laten iedereen die dat wil gratis een e-mailadres nemen. MSN's Hotmail en Yahoo Mail bijvoorbeeld geven honderden megabytes aan gratis schuifruimte weg en Google zelfs 1.000 megabyte, en doet daar binnenkort volgens de geruchten een e-mail- en internetsurfprogramma bij cadeau.

Daar komt bij dat Hotmail, Yahoo en Google POP3- en forwarding-diensten (gaan) leveren. Simpel gezegd houdt dat in dat deze webmaildiensten als een paard van Troje behalve hun eigen e-mail ook nog eens providermail op laten halen en versturen, zij het tegen betaling.

Talloze, vooral jongere, internetters zweren bij hun Hotmail-adressen en zien niet eens meer een reden om een provideradres te nemen. Voor hén betekent het opgeven van het Hotmail-adres hetzelfde als MSN Messenger uitzetten, nog grotere sociale zelfmoord. Het lijkt er op dat de 'e-mailgijzeling' zich tegen de providers keert en dat gehaaide webmailmakers daarvan profiteren.

Worden familiefeestjes saai door gebrek aan internetpraat? Zoals het de Hollander betaamt gaan de familiepraatjes over goede koopjes waarschijnlijk gewoon door. Niet meer over goedkoop ADSL- of kabelinternet, maar over bijvoorbeeld e-mailreacties op koopjes bij Marktplaats.nl, Speuders.nl, eBay of roddels die van MSN Messenger binnenkwamen.

Erwin Boogert, 29 september 2004

Erwin Boogert is journalist bij verscheidene technologiepublicaties en schrijft op persoonlijke titel deze column